|
I te 06-07 o Hune ka tū te wānanga o Oranga Tumuaki Oranga Kura ki Te Kura o Hīrangi, ki Tūrangi, ki roto o Ngāti Tūwharetoa. Ko Oranga Tumuaki Oranga Kura tētahi wānanga motuhake hei tautoko, hei whakakotahi, hei whakangūngū hoki i ngā tumuaki o Ngā Kura ā Iwi o Aotearoa. Kāore e ārikarika ngā mihi ki ngā pūkōrero i tū ki te takoha i ētahi whakaaro rangatira hei whakakipakipa i ngā tumuaki. Ka mihi rā ki te wahine toa, ki a Annette Sykes, mōnā ētahi kōrero rangatira i whakatakoto mō te hītori o ētahi o ngā kaupapa mana motuhake o te motu me ana kōrero whakahau i ngā tumuaki kia kaha tonu ki te takahi i te huarahi hei oranga mō ā tātou uri. He mīharo ngā kōrero a te pae tumuaki i kōrero mō te oranga. Nā rātou ētahi whakaaro i tuku hei āwhina i ngā tumuaki ki te tiaki i a rātou anō i roto i ngā mahi. E mihi ana ki te pae nei, ki a Hare Rua nō Te Kura Kaupapa Māori o Hōani Waititi, ki a Michelle Treadaway-Ohia nō Ngā Taiātea Wharekura, ki a Heywood Kuka nō Te Wharekura o Mauao, ki a Tanira Cooper nō Te Kura ā Iwi o Whakatupuranga Rua Mano. Tēnā koutou katoa. I te ahiahi o te Taite ka peka atu ki ētahi o ngā wāhi whakahirahira o te takiwā, ki Ōpōtaka, ki Pūkawa hoki, ki reira whakarongo ake ai ki ngā kōrero tuku iho o ēnei wāhi whakahirahira o Ngāti Tūwharetoa. Ka nui te mihi o te ngākau ki ngā rangatira o Ngāti Tūwharetoa nā rātou ngā kōrero i tuku hei taonga pupuri mā mātou. I te pō o te Taite ka kai ngā tumuaki ki te mahanatanga o Tongariro Lodge, ā, ki reira ka waimaria te whakarongo atu ki a Te Rangi Hemi rāua ko Henarata Ham e kōrero ana mō ā rāua noho roa ki te tūranga o te tumuaki, ā, ki ā rāua whakaritenga mō te wehe i te tūranga ā tōna wā. Kāore e ārikarika ngā mihi ki ēnei tino pou o te kaupapa kua roa nei e hautū kura ana. Tēnā rawa atu kōrua. Ao ake i te rā, ka tīmata te rangi tuarua o te wānanga. Ko te kaikōrero tuatahi ko Ruita Taiapa. He mātanga a Ruita mō Te Reo Matatini, ā, koia te kaupapa i kawehia e ia ki te wānanga o Oranga Tumuaki Oranga Kura. He nui te māramatanga i hua ake i tēnei wāhanga o te wānanga mō tēnei kaupapa nui, arā, mō Te Reo Matatini. Kei runga noa atu ngā mahi a Ruita! Ka nui te mihi. Ko te kaupapa tuarua o te Paraire ko te āta wānanga i ngā āhuatanga o te Uri Whai Mana Motuhake. Ko te pātai nui, he aha pū ngā āhuatanga e tika ana kia kitea i roto i te uri hei tana wehenga i te kura? He aha ō tātou tūmanako mō ā tātou uri? Nā tō tātou Pou Kōkiri, nā Watson Ohia taua wāhanga i arataki ki tētahi tukunga motuhake. E mihi nui ana ki ngā whakaaro katoa i puta ake i tēnei wāhanga o te rā. Ka mau te wehi! Hei whakakapi ake, e kore noa ngā mihi e mimiti noa ki a Henarata, ōtira ki te whānau whānui o Te Kura o Hīrangi mō rātou i kaha manaaki mai i te wānanga. Ka ora kaha rawa atu te kaupapa i te nui o ngā manaakitanga i rangona i te roanga o te wānanga. Kei aku rangatira, tēnā rawa atu koutou katoa. Kāti ake, ka tū te wānanga tuarua o Oranga Tumuaki Oranga Kura hei te marama o Nōema. Nō reira hei te wā titoki e tai mā. Kia manaakita nuitia koutou, ōtirā tātou katoa e te wāhi ngaro. Tēnā koutou katoa. Nā Julian Rolleston - Pou Arataki Ngā Kura ā Iwi o Aotearoa  Nō te 23 o Mei ka tū te wānanga tuatahi o Oranga Pou Ārahi ki Tāmaki Makaurau. He tuatahitanga taua wānanga. He wānanga motuhake hei tautoko, hei whakangūngū i ngā pou ārahi, arā i ngā heamana o ngā poumarumaru o ngā kura. Ka nui te mihi ki ēnei pou ārahi i tae atu ki te wānanga nei:
Ahakoa te tokoiti, inā kē te nui o ngā hua i puta ake i te wānanga nei. I wānanga ngā Pou Ārahi i ngā āhuatanga e hāngai pū ana ki ngā mahi, ngā kawenga, me ngā haepapa o te tūranga. I kaha kōrerotia e ngā Pou Ārahi te pai o te noho tahi ki ētahi atu Pou Ārahi ki te wānanga, ki te kōrero tahi, ki te tuari whēako, hei akoranga anō mā rātou, hei oranga hoki mō rātou. Ākuni pea ka whakaturia tētahi atu wānanga Pou Ārahi kia pai ai te manaaki i te nuinga, nā reira, kia mataara ake ki ngā pānui mō tēnei kaupapa. Oranga Pou Ārahi ka ea, ka tau! Nā Julian Rolleston - Pou Arataki Ngā Kura ā Iwi o Aotearoa  I te 13-16 o Mei, i haere ngā uri o te ToA Tiaki Taiao L1 NCEA ki te moutere o Matakana. I kaha kite mātou i te whakatinanatanga o ngā uara o Te Whare Angitu ki tēnei o ngā wānanga uri. Ko te whanaungatanga tēnā, ko te tukuihotanga tēnā, ko te mahitahi tēnā. Nā te tokomaha (20 noa iho ngā uri) ka tino aro ngā uri ki ngā kaupapa - i taea e rātou te tuku pātai ki ngā kaiwhakahaere, me te hau kāinga e pā ana ki ngā mahi. Waimarie mātou i ngā whānau o Te Moutere o Matakana i āwhina mai i a mātou mō te roanga o tō mātou noho ki konā- ko Matua Julian, ko Matua Des rātou ko Whaea Christy, ko Whaea Ripeka me Te Kura o te Moutere o Matakana, ko Matua Steve, ōtirā, ki a Koro Bobby hoki - nāna te mana o te kaupapa i tiaki, nāna hoki ngā rangatahi i ārahi i roto i ngā kaupapa katoa. Waimarie anō hoki te haere ki ngā wāhi hirahira o te rohe - ko Mauao, ko Hinerape ētahi, ki reira rongo ai ngā uri i ngā kōrero tukuiho, i kite hoki i ngā rautaki whakarauora taiao. I akona e mātou tētahi o ngā waiata o Tauranga Moana, kātahi i whakaatu atu ngā uri i o rātou whakaari e hāngai ana ki ngā pūrākau o te rohe. Kātahi te katakata i rere atu i roto i te whare. Kei runga noa atu ngā uri me ō rātou pukenga whakaari! E ai ki ngā Uri, kua puta mai ngā hua maha: “I whai au te katakata, te harikoa, te aroha” “I ako ahau ngā kōrero e pā ana ki a Hinerape me ngā toka me ngā waka anō hoki” “Ko te mea tino pai rawa ki au ko ērā mahi ā-tīma ki te taha o Matua Des rāua ko Whaea Christy. Me te whanaungatanga” Ka tino kite i ngā hononga e tipu haere ana i waenganui i ngā uri, i whai ngā uri i ngā tapuwae o ngā tipuna, i rongo rātou i ngā whakapapa, i ngā kōrero tukuiho hoki hei ārahi i a tātou i tēnei ao hurihuri. Mihinui ki ngā whānau o te moutere o Matakana. Mihi hoki ki ngā roopu tautoko, ko Callaghan Innovation tētahi. He mea tautoko ēnei wānanga e rātou. Nō mātou te maringanui! E ai ki ngā kōrero a Koro Bobby ki ā mātou uri, me kaua tātou e wareware, “Tiaki te taiao, tiaki te whakapapa!” Nā Hannah Simmonds - Pou Angitu Ngā Kura ā Iwi o Aotearoa  |
